Μαριχουάνα...από το περιθώριο στο φαρμακείο

[kalod]

Λευκωσία: Είναι ίσως από τις πιο αμφιλεγόμενες ουσίες. Είναι επίσης το φυτό της επικαιρότητας, καθώς πληθαίνουν οι αναφορές, τα δημοσιεύματα και οι συζητήσεις γύρω από τις ιδιότητές της. Η χρήση της κάνναβης χρονολογείται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Και παρόλο που έχει περάσει τόσος καιρός, η ανθρωπότητα δεν κατάφερε να συμφωνήσει αν πρόκειται για ένα φυτό με θεραπευτικές ή με καταστροφικές ιδιότητες. Τον τελευταίο καιρό, στις περισσότερες χώρες αποτελούσε θέμα ταμπού. Οι χρήστες αντιμετωπίζονταν σκληρά από τον  νόμο, με ακόμη σκληρότερες ποινές για τους εμπόρους. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει. Η μια χώρα μετά την άλλη συζητούν για την κάνναβη, μετρούν τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία, αναζητούν εναλλακτικές λύσεις και τολμούν να ψηφίσουν την αποποινικοποίησή της.

Η συζήτηση γύρω από τη χρήση της κάνναβης, ακόμη και για ιατρικούς σκοπούς, μαίνεται σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους, ακόμη και όταν πρόκειται για την ιατρική μαριχουάνα. Από τη μια είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια ναρκωτική ουσία και ότι η χρήση της πρέπει να τιμωρείται και από την άλλη είναι αυτοί που τονίζουν ότι πρόκειται για ένα παρεξηγημένο φυτό και ότι εξαιτίας της δαιμονοποίησής του η ανθρωπότητα χάνει ένα πολύ δυνατό φάρμακο.

Ο πόλεμος εναντίον της κάνναβης ξεκίνησε τη δεκαετία του 1930. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μέχρι εκείνη την εποχή η κάνναβη ήταν ένα ελεύθερα διαθέσιμο, κοινωνικά αποδεκτό και ευρύτατα χρησιμοποιούμενο ευφορικό και θεραπευτικό μέσο, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι όλες οι εκδόσεις της επίσημης Φαρμακοποιίας των ΗΠΑ από το 1850 έως το 1942 την αναφέρουν ως ακίνδυνο φάρμακο για ένα μεγάλο φάσμα ασθενειών.

Τι άλλαξε και ξεκίνησε ο πόλεμος εναντίον της μαριχουάνας; Όπως ανέφερε μιλώντας στον «Φιλελεύθερο» ο Κλεάνθης Γρίβας, ψυχίατρος-νευρολόγος και διδάκτωρ Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, η τύχη της κάνναβης κρίθηκε αποκλειστικά από τον συνδυασμό των πολιτικών, οικονομικών και τεχνολογικών αλλαγών που συντελέστηκαν εκείνη την εποχή.
«Τα πλεονεκτήματα της κάνναβης την καθιστούσαν υπολογίσιμο ανταγωνιστή των προϊόντων πολλών βιομηχανικών κλάδων (πετρελαιοειδή, αλκοόλ, καπνός, φάρμακα, παραγωγή χαρτιού και υφάσματος), οι οποίοι συνεργάστηκαν αρμονικά για να πετύχουν την απαγόρευσή της, πράγμα που τελικά κατάφεραν».

Σήμερα, μπορούμε να δούμε τα πράγματα πιο ξεκάθαρα, καθώς έχουμε στα χέρια μας περισσότερα επιστημονικά στοιχεία για την κάνναβη. Ο Αμερικανός πρόεδρος τάραξε πριν από μερικές μέρες τα νερά, όταν δήλωσε πως πιστεύει ότι το κάπνισμα της μαριχουάνας είναι μια κακή συνήθεια, αλλά δεν είναι πιο επικίνδυνη από τη χρήση αλκοόλ.

Οι ειδικοί συμφωνούν στο ότι η κάνναβη δεν προκαλεί σωματική εξάρτηση, σε αντίθεση με άλλα ναρκωτικά όπως η ηρωίνη. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ένα ακίνδυνο χόρτο, που ο καθένας μπορεί να καταναλώσει χωρίς παρενέργειες.

Έτσι, ακόμη και αν υπάρχουν, όπως είναι λογικό, ενδοιασμοί για την αποποινικοποίηση της κάνναβης, πρέπει να γίνει διαχωρισμός από τη χρήση της για ιατρικούς σκοπούς. Η κάνναβη ως φάρμακο έχει τέσσερα σημαντικά πλεονεκτήματα που την καθιστούν μοναδική από θεραπευτική  άποψη, ανέφερε ο νευρολόγος Κλεάνθης Γρίβας. «Η κάνναβη είναι το πιο ατοξικό από τα διαθέσιμα φάρμακα, έχει ευρύτατο πεδίο θεραπευτικών εφαρμογών, δρα μέσω μηχανισμών που διαφέρουν από αυτούς των άλλων φαρμάκων και τέλος μπορεί να συνδυαστεί αποτελεσματικά και με ασφάλεια με οποιοδήποτε άλλο φάρμακο».

Για ποιες όμως ασθένειες μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ιατρική κάνναβη; Παρά τις πολλές αντιρρήσεις, υπάρχουν πλέον σαφέστατες ενδείξεις ότι η φαρμακευτική κάνναβη συμβάλλει μεταξύ άλλων στον έλεγχο του πόνου, των μυοσπασμών, της ναυτίας, του εμετού, του γλαυκώματος, του άσθματος, της ημικρανίας, των συμπτωμάτων του Πάρκινσον και του Αλτσχάιμερ, του καρκίνου του εγκεφάλου, της επιληψίας και των σπασμών, της ανορεξίας, της σκλήρυνσης κατά πλάκας και του συνδρόμου Tourette.

Το μεγαλύτερο επιχείρημα εναντίον της αποποινικοποίησης της κάνναβης, ακόμη και για ιατρικούς σκοπούς, είναι ότι αποτελεί εισιτήριο εισόδου για πιο σκληρά ναρκωτικά. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, απαντά ο δρ Κλεάνθης Γρίβας, που βλέπει ότι η μόνη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην κάνναβη και τα σκληρότερα ναρκωτικά είναι ότι διακινούνται στην αγορά από τα ίδια κυκλώματα. Υποστηρίζει ότι τα κυκλώματα αυτά έχουν κάθε συμφέρον να σπρώχνουν τους χρήστες από την κάνναβη, που δεν προκαλεί εξάρτηση, στην ηρωίνη, που προκαλεί εξάρτηση.

Και αυτό το καταφέρνουν εύκολα προκαλώντας κατά καιρούς τεχνητή έλλειψη κάνναβης στη μαύρη αγορά, η οποία την ίδια στιγμή «πλημμυρίζει» από φθηνή ηρωίνη. «Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι περίπου δύο μήνες μετά από κάθε παρατηρούμενη τεχνητή έλλειψη κάνναβης στη μαύρη αγορά, εμφανίζεται μια φουρνιά εξαρτημένων ανθρώπων από την ηρωίνη», καταλήγει.

Οι υποστηρικτές

Οι συνήγοροι της διάδοσης του φυτού και της ελεύθερης χρήσης των προϊόντων από αυτό υποστηρίζουν ότι:
>> Οι σπόροι του έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και μεγάλη θρεπτική αξία αλλά καθόλου ψυχοτρόπες ουσίες και δεν «φτιάχνεσαι» με αυτούς. Θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τη σόγια αν το επέτρεπαν οι Αμερικανοί.
>> Είναι ανθεκτικό φυτό και απαιτεί λίγο νερό, ενώ δίνει πολύ γερά νήματα για ρούχα ή για σχοινιά.
>> Περιέχει περισσότερες από 60 ουσίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για φαρμακευτικούς σκοπούς.
>> Το αλκοόλ είναι πολύ πιο επιλήψιμη ουσία για τον ανθρώπινο οργανισμό σε σχέση με τη συμπεριφορά των οδηγών και την πρόκληση ατυχημάτων, αλλά μόνο αυτό διακινείται ελεύθερα. Το αλκοόλ δημιουργεί τοξίνες στον εγκέφαλο, ενώ η κάνναβη όχι.
>> Ανήκει στις ουσίες που δεν προκαλούν εξάρτηση και είναι μη τοξικές, άρα και όποιοι κάνουν χρήση δεν πρέπει να αποκαλούνται τοξικομανείς.
>> Μια έκθεση που συντάχθηκε για λογαριασμό της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας το 1995 και δεν γνώρισε μεγάλη δημοσιότητα, παρουσιάζει την κάνναβη να συνεπάγεται λιγότερους κινδύνους σε σχέση με το αλκοόλ, τον καπνό και τις οπιούχες ουσίες.

Οι πολέμιοι

Όσοι δεν συμφωνούν με την ελεύθερη χρήση αναφέρουν ότι:
>> Δημιουργεί παραισθήσεις και σε περίπτωση ελεύθερης χρήσης θα είναι δύσκολο να ελεγχθούν οι οδηγοί, με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα ατυχήματα.
>> Η παρατεταμένη χρήση προκαλεί ανώμαλη διαίρεση των κυττάρων με αποτέλεσμα σοβαρές κληρονομικές ατέλειες. Ο Ακίρο Μορισίμα, ειδικός στην επίδραση των ψυχοτρόπων ουσιών στη δομή του κυττάρου, θεωρεί ότι η κάνναβη κάνει μεγαλύτερη ζημιά  στο DNA ακόμη και από την ηρωίνη.
>> Ένα τσιγάρο με κάνναβη περιέχει δέκα φορές περισσότερη πίσσα απ' ό,τι ένα συνηθισμένο τσιγάρο. Επιπλέον είναι βέβαιο πως οποιαδήποτε ουσία καπνίζεται προκαλεί ζημιά στους πνεύμονες.
>> Υπάρχει η άποψη ότι προκαλεί ελάττωση στην παραγωγή σπέρματος και η βεβαιότητα ότι επιφέρει ορμονικές διαταραχές στις γυναίκες.
>> Τα έμβρυα των μητέρων που κάπνιζαν κάνναβη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης παρουσιάζουν πιο συχνά μαθησιακές δυσκολίες, υπερκινητικότητα, έλλειψη συγκέντρωσης, αντικοινωνική συμπεριφορά.
>> Προκαλεί δυσκολίες στη συγκέντρωση της προσοχής και δυσλειτουργία της μνήμης.
>> Επειδή πρόκειται για απαγορευμένη ουσία η προμήθειά της φέρνει τον χρήστη σε επαφή με παράνομα κυκλώματα και αυτό έχει και άλλες δυσάρεστες συνέπειες.

Τι ισχύει σε άλλες χώρες

Ολλανδία: Το 1976 η Ολλανδία έγινε η πρώτη χώρα στη Δύση, που επέτρεψε την κατοχή, την καλλιέργεια και την πώληση κάνναβης.

Δανία: Ανακοίνωσε την εφαρμογή ενός πειραματικού προγράμματος κατά τη διάρκεια του οποίου ο δήμος της πόλης θα αναλάβει την καλλιέργεια και την πώληση κάνναβης.

Ευρώπη: Η Πορτογαλία και η Τσεχία έχουν αποποινικοποιήσει τη χρήση μαριχουάνας, ενώ στην Ισπανία επιτρέπεται η καλλιέργεια και η χρήση σε ιδιωτικούς χώρους και λέσχες κάνναβης.

Χιλή: Τιμωρείται η χρήση σε ομάδες.

Ουρουγουάη: Υπεύθυνο για την καλλιέργεια κάνναβης είναι το κράτος.

Βόρεια Κορέα: Είναι από τα ελάχιστα κράτη, όπως και το Μπαγκλαντές, όπου η χρήση κάνναβης είναι νόμιμη.

Μουσουλμανικές χώρες: Σχεδόν σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες η χρήση και η καλλιέργεια απαγορεύονται. Η δε εμπορία πολλές φορές επισύρει τη θανατική ποινή.

ΗΠΑ: Η χρήση μαριχουάνας εξακολουθεί να είναι παράνομη βάσει του ομοσπονδιακού νόμου, ωστόσο 21 πολιτείες επιτρέπουν ή σκοπεύουν να επιτρέψουν τη χρήση της για ιατρικούς σκοπούς. Το Κολοράντο και η Ουάσιγκτον επέτρεψαν τη χρήση και για ψυχαγωγικούς λόγους.

Κύπρος: Τιμωρείται με φυλάκιση ακόμη και η προσωπική χρήση.

Πρωτοπόρο στην καλλιέργεια το Ισραήλ

Το Ισραήλ κατέχει την πρώτη θέση παγκόσμια στην καλλιέργεια ιατρικής κάνναβης. Αν και η χρήση μαριχουάνας είναι παράνομη, εντούτοις η ιατρική χρήση έχει επιτραπεί από το αρχές της δεκαετίας του 1990, για ένα μεγάλο κατάλογο ασθενειών, κυρίως για όσες θεωρούνται επώδυνες όπως για παράδειγμα, ο καρκίνος. Χιλιάδες ασθενείς έχουν συμμετάσχει σε εκατοντάδες κλινικές μελέτες που πραγματοποιούνται σε νοσοκομεία, σε παιδιατρικές και ογκολογικές κλινικές και ψυχιατρεία. Σήμερα οι ασθενείς που λαμβάνουν μαριχουάνα για θεραπευτικούς σκοπούς υπολογίζονται στις 14.000 και ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, κυρίως χάρη στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η μαριχουάνα σε σχέση με τα παραδοσιακά φάρμακα για συγκεκριμένες ασθένειες

Μάλιστα, υπάρχει ειδικό κυβερνητικό πρόγραμμα γύρω από την ιατρική μαριχουάνα, το οποίο πραγματοποιεί πειράματα, κάνει έρευνες, ενημερώνει τον κόσμο και το κυριότερο βοηθά ασθενείς στο πώς να χρησιμοποιούν την κάνναβη για να αντιμετωπίσουν την αρρώστια τους. Όπως δήλωσε στον Φιλελεύθερο η Μίμι Πέλεγκ, διευθύντρια Εκπαίδευσης στο κυβερνητικό πρόγραμμα για την ιατρική μαριχουάνα στο Ισραήλ, η χώρα από νωρίς συνειδητοποίησε τις ισχυρές ιατρικές δυνατότητες που έχει η κάνναβη. Άλλωστε ήταν στο Ισραήλ που ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1960 η δράση και η επίδραση της THC, της πιο σημαντικής ίσως ουσίας που περιέχει η κάνναβη.

«Αν και ήταν μια δύσκολη πορεία ωστόσο είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο που καταφέραμε να πετύχουμε τη διανομή κάνναβης στα νοσοκομεία, στα φαρμακεία και σε εκπαιδευτικά προγράμματα για την ενημέρωση του κοινού», είπε η Μίμι Πέλεγκ.

Το έργο της δεν ήταν εύκολο και ακόμη και σήμερα υπάρχουν πολλές προκλήσεις. Αν και υπάρχουν πολλές αρρώστιες στις οποίες η ιατρική κάνναβη αποτελεί μια καλή επιλογή, η άγνοια και η προκατάληψη απωθούν πολλούς ασθενείς από το να τη χρησιμοποιήσουν ως φάρμακο. Και εδώ είναι που υπεισέρχεται η Μίμι Πέλεγκ. «Η δουλειά μου ως εκπαιδευτική διευθύντρια είναι να εκπαιδεύω τον κόσμο πώς να χρησιμοποιεί τη μαριχουάνα όταν ασθενεί. Εδώ και πέντε χρόνια εκπαίδευσα χιλιάδες ανθρώπους να ενημερωθούν σωστά, να διώξουν τον πανικό που είχαν και να κάνουν μια καλή αρχή, χρησιμοποιώντας σωστά την κάνναβη», επεσήμανε.

Η Σαρλότ είναι μόλις έξι ετών και ακολουθεί θεραπεία με χρήση κάνναβης. Η μικρή από το Ντένβερ του Κολοράντο πάσχει από μια σπάνια μορφή επιληψίας, εξαιτίας της οποίας υπέφερε από εκατοντάδες κρίσεις κάθε εβδομάδα. Οι κρίσεις όμως σταμάτησαν όταν οι γονείς της αποφάσισαν να τη βάλουν σε ένα πρόγραμμα θεραπείας με κάνναβη. Έχοντας ψάξει και δοκιμάσει για πολλά χρόνια διαφορετικές θεραπείες, απεγνωσμένοι οι γονείς της μικρής, Πέιτζ και Ματ Φίτζι, κατέφυγαν σε μια διαφορετική και αμφιλεγόμενη μέθοδο για την οποία ενημερώθηκαν μέσω διαδικτύου, σύμφωνα με την οποία θα ενέτασσαν στο διαιτολόγιο της κόρης τους τη μαριχουάνα.

Προς έκπληξή τους, μόλις μερικές βδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας, η μικρή Σαρλότ μπόρεσε να περπατήσει και να μιλήσει αφήνοντας άφωνους ακόμη και τους γονείς της. Οι κρίσεις της περιορίστηκαν και η 6χρονη μπόρεσε να πάει σχολείο και να έχει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή. «Δοκιμάσαμε τα πάντα και οι γιατροί μάς έλεγαν ότι θα πέθαινε. Όταν μου μίλησε ο άντρας μου για τη θεραπεία, φοβήθηκα. Δεν ήθελα να μαστουρώσει η κόρη μου.

Αλλά είχαμε απελπιστεί και ο Ματ με ικέτευσε να το δοκιμάσουμε. Είχαμε δοκιμάσει οτιδήποτε άλλο υπήρχε και τίποτε δε μπόρεσε να βοηθήσει την κόρη μας. Μετά από την πρώτη κιόλας θεραπεία μείναμε έκπληκτοι με την επίδραση που είχε στη Σαρλότ. Είναι ένα εντελώς διαφορετικό παιδί τώρα. Ποτέ δεν είχαμε σκεφτεί ότι η μαριχουάνα θα μας έδινε την ευκαιρία να προσφέρουμε στο παιδί μας μια νέα αρχή στη ζωή του», είπε η μητέρα της.

Γράφει: Ξένια Τούρκη

philenews.com - 10 Φεβρουαρίου 2014